Sự phát triển mạnh mẽ của môi trường internet đã đi kèm với tăng cường nguy cơ từ các hành vi tấn công của tin tặc. Điều này đã tạo ra nhu cầu ngày càng cao cho những trang web với tính năng bảo mật vượt trội. Đó cũng là lý do tại sao giao thức HTTPS đang dần thay thế hoàn toàn cho HTTP. Bài viết sau sẽ trình bày khái niệm giao thức HTTPS, cung cấp sự hiểu biết về HTTP và giải thích tại sao chúng ta nên sử dụng HTTPS thay cho HTTP.
Hiểu về Giao thức HTTPS Trước khi khám phá giao thức HTTPS, chúng ta cần tìm hiểu HTTP là gì?

HTTP viết tắt của Hyper Text Transfer Protocol – giao thức truyền tải siêu văn bản, được sử dụng trong World Wide Web (WWW). HTTP là giao thức cho phép truyền tải các tài nguyên, ví dụ như tải các tập tin DOC.
HTTP đóng vai trò quan trọng trong việc trao đổi dữ liệu trên website, là cầu nối giữa máy khách (thường là trình duyệt hoặc các thiết bị khác) và máy chủ (thường là máy tính trên đám mây). Được thiết kế từ những năm 90, HTTP là giao thức có khả năng mở rộng, và đã phát triển theo thời gian. Nó hoạt động ở tầng ứng dụng và gửi dữ liệu qua nền tảng TCP/IP hoặc qua kết nối TCP đã được mã hóa TLS.
Nhờ vào tính mở rộng, HTTP có thể truyền tải nhiều loại tài liệu siêu văn bản, hình ảnh, video và giúp đăng tải nội dung lên máy chủ. Nó cũng có thể tải một phần của tập tin DOC để cập nhật trang web theo yêu cầu.
Xem thêm:
- Giao thức HTTPS là gì? Tại sao website nên sử dụng HTTPS
- 2FA là gì? Cách xác thực 2 yếu tố
- Source code là gì? Tìm hiểu về khái niệm và vai trò của source code
- Opencart là gì? chức năng và công dụng
Khái niệm giao thức HTTPS
HTTPS là viết tắt của “Hypertext Transfer Protocol Secure,” có nghĩa là giao thức truyền tải siêu văn bản an toàn. Nó phát xuất từ giao thức HTTP, nhưng được cải tiến bằng việc tích hợp chứng chỉ bảo mật SSL để mã hóa các thông điệp trao đổi, tăng cường tính bảo mật. Để hiểu một cách khác, HTTPS là phiên bản an toàn và bảo mật hơn của HTTP.

Hoạt động của HTTPS cơ bản tương tự như HTTP, nhưng với sự bổ sung của chứng chỉ SSL (Secure Sockets Layer – Tầng Ổ bảo mật) hoặc TLS (Transport Layer Security – Bảo mật Tầng truyền tải). Hiện tại, đây là hai tiêu chuẩn bảo mật hàng đầu được áp dụng cho hàng triệu trang web trên khắp thế giới.
Cả SSL và TLS đều sử dụng hệ thống PKI (Public Key Infrastructure – Hạ tầng Khóa công khai) với cơ cấu không đối xứng. Hệ thống này dựa trên hai “khóa”: “khóa công khai” (public key) và “khóa riêng” (private key) để mã hóa thông tin truyền tải. Thông tin được mã hóa trước khi gửi đi và giải mã khi nhận, đảm bảo tính bảo mật. Các tiêu chuẩn này đóng góp vào việc bảo vệ thông tin khỏi việc lọt vào tay hacker và tránh bị hiểu sai nội dung.
Cách áp dụng HTTPS
Để sử dụng HTTPS, bạn cần thực hiện một số bước trong quá trình cấu hình máy chủ web. Trong quá trình này, bạn có thể dễ dàng tạo một chứng chỉ SSL cho trang web của mình, được gọi là chứng chỉ tự ký.

Chứng chỉ SSL tự ký vẫn đảm bảo tính bảo mật và tính toàn vẹn trong quá trình truyền thông giữa máy chủ và máy khách. Tuy nhiên, điểm yếu rõ ràng là tính xác thực (Authenticity) không được đảm bảo do không có bên thứ ba đáng tin cậy để xác minh chứng chỉ tự ký này.
Vì vậy, đối với các trang web quan trọng như E-Commerce, Thanh toán trực tuyến, Thư điện tử web,… thường sẽ mua chứng chỉ SSL từ một cơ quan cấp phát chứng chỉ (CA) có uy tín như VeriSign, Comodo, GoDaddy,… Các CA này có nhiệm vụ quản lý và cấp phát chứng chỉ.
Thực tế, chứng chỉ SSL cũng là một dạng chứng chỉ số (digital certificate), một loại tập tin trên máy tính. Vì HTTPS có liên quan đến giao thức SSL, nên người ta thường gọi nó là chứng chỉ SSL, để phân biệt với các dạng chứng chỉ số khác.
Khi sử dụng chứng chỉ SSL chất lượng trong quá trình kết nối HTTPS, người dùng sẽ thấy biểu tượng ổ khóa xuất hiện trên thanh địa chỉ trình duyệt. Khi một chứng chỉ Extended Validation Certificate được cài đặt, thanh địa chỉ sẽ tự động chuyển sang màu xanh lá cây.
Giao tiếp an toàn giữa máy khách và máy chủ qua giao thức HTTPS
Trong quá trình này, máy khách gửi yêu cầu tới một trang bảo mật (có URL bắt đầu với https://) Sau đó, máy chủ phản hồi bằng việc gửi chứng chỉ của nó đến máy khách. Máy khách (trình duyệt web) tiến hành xác thực chứng chỉ này bằng cách kiểm tra tính hợp lệ của chữ ký số dựa trên chứng chỉ CA đi kèm. Trong trường hợp chứng chỉ được xác thực và vẫn còn hiệu lực, hoặc máy khách quyết định tiếp tục truy cập mặc dù trình duyệt web đã cảnh báo về tính không đáng tin cậy của chứng chỉ (do đây là chứng chỉ tự ký SSL hoặc chứng chỉ hết hạn hoặc thông tin trong chứng chỉ không còn chính xác), thì diễn biến tiếp theo sẽ xảy ra trong bước 4. Máy khách ngẫu nhiên tạo một khóa mã hóa đối xứng (còn được gọi là khóa phiên), sau đó sử dụng khóa công khai (lấy từ chứng chỉ) để mã hóa khóa phiên này và gửi lại máy chủ. Máy chủ sử dụng khóa riêng tương ứng (tương ứng với khóa công khai trong chứng chỉ ở bước trước) để giải mã khóa phiên, như đã mô tả ở trên. Cuối cùng, cả máy chủ và máy khách đều sử dụng khóa phiên để mã hóa/giải mã thông điệp trong suốt quá trình truyền thông phiên làm việc.

Rõ ràng rằng các khóa phiên này sẽ được tạo ra một cách ngẫu nhiên và thay đổi trong mỗi phiên làm việc với máy chủ. Ngoài việc mã hóa, cơ chế băm (hashing) cũng được sử dụng để đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật của thông điệp.
Đối chiếu giữa HTTP và HTTPS
Mặc dù cùng là giao thức truyền tải thông tin trên internet, HTTP và HTTPS có nhiều điểm khác biệt cốt lõi khiến HTTPS trở nên phổ biến và ưa chuộng hơn trên toàn cầu.

So sánh giữa HTTP và HTTPS
HTTP (Hypertext Transfer Protocol) và HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) là hai giao thức truyền tải thông tin trên internet, tuy nhiên chúng có những sự khác biệt quan trọng về mức độ bảo mật và cách hoạt động:
- Chứng chỉ SSL:
- HTTP: Không có chứng chỉ bảo mật SSL, do đó thông tin gửi đi và đến không được mã hóa, dễ bị tấn công hoặc đánh cắp.
- HTTPS: Được bảo vệ bởi chứng chỉ SSL (Secure Sockets Layer) hoặc TLS (Transport Layer Security), giúp mã hóa thông tin và xác thực tính xác thực của trang web. Điều này ngăn chặn việc tấn công và đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu.
- Cổng truyền thông:
- HTTP: Sử dụng cổng 80 để truyền thông dữ liệu.
- HTTPS: Sử dụng cổng 443, cung cấp mã hóa kết nối và bảo vệ dữ liệu đang truyền.
- Mức độ bảo mật:
- HTTP: Không mã hóa dữ liệu, dễ bị hacker tấn công và đánh cắp thông tin nhạy cảm.
- HTTPS: Dữ liệu được mã hóa trong quá trình truyền, ngăn chặn hiểm họa từ việc đánh cắp thông tin.
- Xác thực và đích danh:
- HTTP: Không cung cấp xác thực đích danh cho trang web, dễ bị giả mạo.
- HTTPS: Cung cấp xác thực tính đích danh thông qua chứng chỉ bảo mật SSL, ngăn chặn nguy cơ giả mạo.
- Chất lượng dựa trên tiêu chuẩn:
- HTTP: Không đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật cao theo tiêu chuẩn hiện đại.
- HTTPS: Tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật cao, đảm bảo thông tin an toàn và không bị biến đổi.
Trong tổng quan, HTTPS là phiên bản nâng cấp bảo mật của HTTP, đảm bảo tính riêng tư và toàn vẹn dữ liệu trong quá trình truyền tải, là lựa chọn ưu tiên cho các trang web và ứng dụng đòi hỏi bảo mật cao.
Cách xác thực này được thực hiện và xác nhận bởi Certificate Authority (CA) – các tổ chức chứng nhận và chứng thực về doanh nghiệp, người dùng, mã nguồn, máy chủ, phần mềm. Như một bên thứ ba, CA đóng vai trò trong quá trình trao đổi thông tin, đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật.
Chuyển đổi từ giao thức HTTP sang HTTPS trên WordPress bằng Plugin
Trước khi tiến hành việc chuyển đổi từ HTTP sang HTTPS trên WordPress, quá trình sao lưu dữ liệu của trang web là điều cần thiết. Điều này sẽ đảm bảo khả năng khôi phục dữ liệu trong trường hợp xảy ra sự cố không mong muốn.

Tiếp theo, bạn sẽ thực hiện việc cài đặt chứng chỉ SSL lên dịch vụ lưu trữ (hosting) của mình. Chứng chỉ SSL có hai loại chính:
- Chứng chỉ SSL miễn phí: Cần phải gia hạn mỗi 3 tháng một.
- Chứng chỉ SSL tính phí: Được tích hợp với gói bảo hiểm (được mua theo năm) từ nhà cung cấp dịch vụ.
Dưới đây là hướng dẫn về cách chuyển đổi từ HTTP sang HTTPS trên WordPress bằng Plugin:
Bước 1: Đăng nhập vào trang quản trị của trang web WordPress. Tiếp theo, thực hiện việc cài đặt Plugin Really Simple SSL (vào mục “Cài đặt Plugin” ở phía bên trái, tìm kiếm và thực hiện cài đặt).
Bước 2: Kích hoạt Plugin để bắt đầu quá trình chuyển đổi. Plugin Really Simple SSL sẽ tự động phát hiện và sử dụng chứng chỉ SSL của trang web. Sau đó, bạn chỉ cần thực hiện việc chuyển đổi tất cả các URL HTTP của trang web thành giao thức HTTPS thông qua Plugin này.
Lý do nên lựa chọn HTTPS cho trang web của bạn
Trong quá khứ, HTTPS thường được áp dụng chủ yếu cho các trang web tài chính, ngân hàng và thương mại điện tử để đảm bảo an toàn cho giao dịch thanh toán trực tuyến. Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay, HTTPS đã trở thành tiêu chuẩn bảo mật tối thiểu mà tất cả các trang web kinh doanh phải tuân theo.

Dưới đây là một số lý do cụ thể vì sao HTTPS quan trọng và giúp bảo mật thông tin của người dùng:
Giao thức HTTPS sử dụng phương thức mã hóa để bảo vệ toàn bộ thông điệp trao đổi giữa máy khách và máy chủ, đảm bảo rằng những dữ liệu này không thể bị tin tặc đọc lén.
Khi truy cập vào một trang web không sử dụng HTTPS, người dùng có nguy cơ cao bị hacker can thiệp vào kết nối giữa máy chủ và máy khách, từ đó đánh cắp các thông tin như mật khẩu, nội dung email, chi tiết thẻ thanh toán, và thậm chí cả dữ liệu có sẵn trên trang web. Hơn nữa, trong trường hợp tồi tệ hơn, mọi hoạt động của người dùng trên trang web có thể bị theo dõi, giám sát và ghi lại mà họ không hề hay biết.
Tuy nhiên, với HTTPS, người dùng và máy chủ có thể hoàn toàn yên tâm và tin tưởng rằng thông điệp truyền tải luôn được bảo vệ hoàn toàn, không bị chỉnh sửa hoặc biến đổi so với dữ liệu gốc.
Giao thức HTTPS đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự lừa đảo qua việc tạo ra các trang web giả mạo.
Thực tế cho thấy, bất kể máy chủ nào cũng có thể bị sao chép để tạo thành “hàng giả mạo,” mục đích là để lừa đảo người dùng và thực hiện các hành vi lừa đảo thông qua kỹ thuật phishing. Khi sử dụng giao thức HTTPS, trước khi bắt đầu việc trao đổi dữ liệu được mã hóa giữa máy khách và máy chủ, trình duyệt trên máy khách sẽ yêu cầu xác minh chứng chỉ SSL từ máy chủ. Điều này đảm bảo rằng người dùng đang kết nối với đối tượng chính xác mà họ mong muốn. Chứng chỉ SSL/TLS của giao thức HTTPS được sử dụng để xác minh tính chính thống của trang web, từ đó giúp ngăn chặn nguy cơ lừa đảo và đảm bảo rằng người dùng truy cập vào trang web chính thức của doanh nghiệp.
Nâng cao độ tin cậy của trang web đối với người dùng
Các trình duyệt web phổ biến như Google Chrome, Firefox, Microsoft Edge và Apple Safari thường cảnh báo người dùng về các trang web “không bảo mật” sử dụng giao thức HTTP. Thực hiện hành động này nhằm bảo vệ thông tin nhạy cảm của người dùng khi họ duyệt web, bao gồm thông tin cá nhân, số thẻ ngân hàng và dữ liệu riêng tư quan trọng khác.

Người dùng chính là nguyên tắc sống của một trang web. Vì vậy, bảo vệ người dùng cũng đồng nghĩa với việc bảo vệ sự tồn tại của trang web của bạn. Nếu người dùng không cảm thấy an toàn khi sử dụng trang web, liệu họ có quay lại nữa không? Khả năng rất cao là bạn sẽ mất một phần quan trọng của lượng người dùng hiện có. Áp dụng giao thức HTTPS cùng với chứng chỉ SSL/TLS đã được xác thực bảo mật là sự cam kết đối với họ về sự tin cậy tuyệt đối.
Sử dụng HTTPS đóng một vai trò quan trọng trong SEO
Từ năm 2014, Google đã chính thức thông báo rằng sẽ ưu tiên xếp hạng tìm kiếm cho các trang web sử dụng giao thức HTTPS, nhằm khuyến khích việc chuyển đổi sang HTTPS trong các trang web hiện đại. Điều này cũng có nghĩa rằng các trang web chưa thực hiện chuyển đổi sẽ mất đi lợi thế cạnh tranh so với những trang web sử dụng HTTPS. Nếu doanh nghiệp của bạn có kế hoạch triển khai chiến lược SEO thông qua tìm kiếm Google, thì việc sử dụng HTTPS là một yếu tố quan trọng không thể bỏ qua trên trang web của bạn.

Những điều cần lưu ý khi áp dụng giao thức HTTPS

- Luôn cập nhật chứng chỉ cho trang web khi chúng hết hạn.
- Tránh sử dụng robots.txt để chặn thu thập dữ liệu trên trang web HTTPS của bạn.
- Thường xuyên cập nhật lên các phiên bản giao thức mới nhất để đảm bảo tính bảo mật. Phiên bản cũ thường có các lỗ hổng bảo mật.
- Đảm bảo rằng nội dung trên cả trang web HTTP và HTTPS được duy trì đồng bộ với nhau.
Các Câu Hỏi Phổ Biến Về Giao Thức HTTPS

1. Lỗi HTTPS Bị Gạch Đỏ và Lỗi HTTPS Bị Gạch Chéo – Phải Làm Gì?
Khi trang web của bạn gặp sự cố lỗi HTTPS bị gạch đỏ, điều này đại diện cho một cảnh báo rõ ràng cho người dùng về sự không an toàn của trang web. Điều này có thể gây mất uy tín trong tâm trí của người dùng. Để khắc phục tình hình này, doanh nghiệp cần mua một chứng chỉ bảo mật SSL cho trang web của mình từ các nhà cung cấp đáng tin cậy như Mona Media.
Tương tự, khi trang web gặp lỗi HTTPS bị gạch chéo, các doanh nghiệp cũng nên xem xét việc đăng ký chứng chỉ SSL cho trang web của họ.
2. Kết Luận Và Đề Xuất: Tạo Sự An Toàn và Tính Hấp Dẫn Cho Website Của Bạn
Bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về giao thức HTTPS cũng như đã tôn vinh các ưu điểm nổi bật của nó. Điều quan trọng là sau khi đã hiểu, bạn cần thực hiện các biện pháp bảo mật cần thiết cho trang web của mình. Một trong những bước quan trọng là chuyển đổi sang giao thức HTTPS.
Sự đảm bảo về an toàn thông tin và bảo mật khi sử dụng HTTPS không chỉ giúp trang web của bạn trở nên an toàn và chuyên nghiệp hơn, mà còn tạo sự hấp dẫn, thu hút người dùng với tính năng bảo mật cao.